Wymagania zwierząt terrarystycznych klimatu równikowego

Gekon Orzęsiony:

Do lat 90tych gekony orzęsione były uznawane za gatunek wymarły. Powtórnie odkryte na wyspach Nowej Kaledonii błyskawicznie stały się popularne, lubiane i rozpoznawane w świecie terrarystyki. Wystarczyło pięć lat aby z nieznanego nikomu gatunku jaszczurka stała się jednym z ulubionych. Gekon ten stwarza wspaniałe możliwości zarówno dla hobbystów, którzy chcą się cieszyć posiadaniem jednej lub kilku jaszczurek, jak i dla hodowców lubiących pracować z odmianami barwnymi. Obecnie w USA i krajach Europy Zachodniej gekony orzęsione zaczynają już dorównywać, o ile nie dorównują, popularnością gekonom lamparcim, a i w Polsce zyskują coraz szersze grono miłośników. Hodowcy uważają, że gekony orzęsione mają szansę zachwiać dominującą pozycją gekona lamparciego jako najbardziej rozpoznawalnego i najchętniej wybieranego gekona. Największe znaczenie dla tego sukcesu ma łatwość opieki nad tym gatunkiem, jego wielka uroda oraz mnogość wzorów i kolorów sprawiająca, że jest w czym wybierać.

Terrarium

Terrarium ma za zadanie stwarzać jak najlepsze środowisko życia dla jaszczurki i odtwarzać warunki naturalne – w tym wypadku ciepły, lecz nie gorący i dość wilgotny klimat. Temperatury Nowej Kaledonii sprawiają, że w ciepłych mieszkaniach gekony mogą być trzymane w nieogrzewanych terrariach.

Temperatura

Za najwłaściwszą dla gekonów orzęsionych uznaje się temperaturę pomiędzy 22 a 25 stopni, a więc taką jaka panuje w wielu mieszkaniach. Jeśli w Twoim mieszkaniu są np. 23 stopnie nie musisz już dodatkowo ogrzewać terrarium. Jeśli jest chłodniej delikatne ogrzewanie jest wskazane. W kwestii temperatury hodowcy stosują dwa rozwiązania: część trzyma swoje gekony w temperaturze pokojowej (jeśli mieści się ona w podanych ramach), druga część natomiast stwarza cieplejsze miejsce o temperaturze około 27 stopni. Nie jest to typowa wyspa ciepła lecz miejsce o temp. podniesionej zaledwie o kilka stopni. W całej pozostałej części terrarium temperatura nie powinna przekraczać 25,5 stopni. Cieplejsze miejsce bywa szczególnie polecane, jeśli mnożysz swoje gekony. W takim wypadku również polecane bywa utrzymywanie temperatury w górnych granicach normy (24-25,5 stopnia). W zbyt wysokiej temperaturze gekony źle się czują, są zestresowane, a stale przegrzewane zaczynają chorować. Z kolei w zbyt chłodnych terrariach mają słaby apetyt i wolniej rosną.

W nocy delikatny spadek temperatury jest wskazany.

Zimowy spadek temperatur

Zimowy spadek temperatur nie jest konieczny, lecz jeśli utrzymujesz parę lub harem jest bardzo wskazany aby dać zwierzętom okres wytchnienia od rozmnażania. Okres ten powinien trwać dwa-trzy miesiące i temperatura powinna wówczas wynosić 18-21 stopni. Samca należy na ten okres oddzielić od samiczki.

Oświetlenie

Gekony są zwierzętami nocnymi, dnie przesypiają ukryte dlatego intensywne czy jaskrawe oświetlenie terrarium nie jest potrzebne, a wręcz może męczyć zwierzęta. Jednakże cykl dnia i nocy powinien być zachowany – jeśli postawimy terrarium gekona w jasnym miejscu, do którego dociera światło dzienne nie musimy już montować żadnego oświetlenia. W kwestii oświetlenia podobnie jak w kwestii temperatur hodowcy postępują dwojako: niektórzy stosują oświetlenie, inni wykorzystują jedynie naturalne, dzienne światło. Mimo, że gekon doskonale sobie radzi bez oświetlenia, w naszym klimacie można jednak oświetlenie zapewnić. Dlaczego? Otóż dzień świetlny gekona powinien wynosić 12-14godzin. Tymczasem w Polsce przez wiele miesięcy w roku dni są krótkie a więc w takich warunkach dzień gekona będzie nienaturalnie krótki. Światło nie musi być intensywne, nie musi być to światło montowane wewnątrz terrarium – chodzi tylko o to aby zaznaczyć dzień. Ciekawym rozwiązaniem są panele z diodami led – można wybrać pasek z większą lub mniejszą ilością diod, są bardzo ekonomiczne, zajmują niewiele miejsce i nie emitują niepotrzebnego ciepła.

Nieco większą uwagę na kwestię oświetlenia należy zwrócić, jeśli hodujemy w terrarium żywe rośliny. W tym wypadku oświetlenie najlepiej dobrać do potrzeb roślin.

Jeśli w twoim mieszkaniu jest zbyt chłodno i musisz nieco podnieść temperaturę w zbiorniku, kwestię ogrzewania i oświetlenia możesz załatwić za pomocą jednej żarówki np. słabego 15-25 watowego promiennika. Jeśli lampa zamontowana jest wewnątrz terrarium pamiętaj aby starannie ją zabezpieczyć przed gekonem – jaszczurki wyposażone w przylgi mogą dostać się dosłownie wszędzie, dlatego ryzyko oparzenia się jest duże. Z tego względu bezpieczniejsze jest ogrzewanie i oświetlanie poprzez wentylację.

Osobną kwestią są lampy umożliwiające nocne obserwacje. Zwykle używa się w tym celu czerwonych lamp terrarystycznych. To dobre rozwiązanie, pod warunkiem, że uda nam się zapanować nad niepotrzebnym wzrostem temperatury – pamiętajmy, że w nocy temperatura powinna nieco spaść, a nie rosnąć. W ciepłych mieszkaniach czerwone diody led mogą być więc najlepszym rozwiązaniem. Oczywiście czerwona lampa nocna nie jest konieczna – jednakże umożliwia nam czynienie ciekawych obserwacji w okresie największej aktywności gekonów i z tego względu nie warto z niej rezygnować.

Wilgotność i woda

Na wyspach Nowej Kaledonii panuje stosunkowo wysoka wilgotność, około 70%. Jednakże większość hodowców jest zdania, że utrzymująca się stale w terrarium bardzo wysoka wilgotność nie jest korzystna dla zdrowia i samopoczucia gekona. Większość hodowców zaleca spryskiwanie raz dziennie – najlepiej wieczorem. Spryskujemy tak, aby na wyposażeniu osiadły krople wody, które jaszczurki będą spijać. Następnie wskazane jest aby terrarium zupełnie wyschło przed kolejnym spryskiwaniem. Wynika to z faktu, że stała wysoka wilgotność sprzyja rozwojowi szkodliwych bakterii i grzybów, roztoczy i drobnych żyjątek w ściółce (np. skoczogonków). Dlatego też nawet w terrariach wybitnie wilgotnych, dżunglowych zaleca się utrzymanie jednego, suchego i ciepłego miejsca, którym zwykle jest wyspa ciepła. Wróćmy jednak do naszych gekonów – prócz spryskiwania wstawiamy do terrarium płytką miseczkę z wodą – co prawda wiele gekonów nie pije z miseczki, ale część z niej korzysta. Poza tym parująca woda delikatnie podnosi wilgotność. Pamiętajmy jedynie, że woda powinna być płytka aby nie stwarzać ryzyka utopienia się gekona. U najmniejszych gekonów bezpieczniejsza może być rezygnacja z miseczki – tak mała jaszczurka bez problemu zaspokoi pragnienie kroplami wody osiadłymi na elementach wyposażenia.

Wentylacja

Wentylacja w terrarium gekona powinna być wydajna, tak aby zapewnić dopływ świeżego powietrza i jednocześnie pozwalać na wydajne odparowanie wilgoci po spryskiwaniu.

Żywienie

Gekon orzęsiony jest jedną z nielicznych jaszczurek, która daje możliwość zrezygnowania z karmienia żywymi owadami. Ma to niebagatelne znaczenie dla wielu osób, szczególnie takich, które muszą liczyć się z opinią współmieszkańców lub osób, które  odczuwają wyjątkową niechęć w stosunku do bezkręgowców, obawiają się ich, bądź czują obrzydzenie, które ciężko przełamać. Wiele osób, zaczynających swoją przygodę z terrarystyką, to ludzie młodzi, zamieszkujący z rodzicami. Często nie mogą spełnić swojego marzenia o posiadaniu jaszczurki, ponieważ rodzice w żadnym wypadku nie godzą się na przetrzymywanie żywych owadów w mieszkaniu, obawiając się ich ucieczek i rozmnożenia się poza kontrolą. Roślinożerne gatunki jaszczurek, ciężko dostępne, nie najtańsze w zakupie i utrzymaniu oraz wymagające terrariów słusznych gabarytów często znajdują się poza zasięgiem młodych ludzi. Gekon orzęsiony daje takim osobom szansę posiadania jaszczurki i to jaszczurki o niezwykłej urodzie i miłym usposobieniu, a jednocześnie łatwej w opiece i niedrogiej w utrzymaniu. Nie oznacza to jednak, że gekon orzęsiony jest roślinożercą. Jest to jaszczurka wszystkożerna, która na wolności równie chętnie poluje na bezkręgowce jak i żywi się miękkimi owocami, zlizuje soki drzew i nektar. W terrarium możliwość rezygnacji z owadów daje nam opracowana przez Allena Repashy’ego i przy współpracy Sandfire Dragon Ranch kompletna dieta dla gekonów, uwzględniająca ich zapotrzebowanie na proteiny, węglowodany, witaminy oraz składniki mineralne. Jak zapewnia twórca, który sam odnosi wiele sukcesów w hodowli gekonów z rodzaju Rhacodactylus, oraz liczni hodowcy stosujący tę dietę, pokarm ten może stanowić jedyny pokarm gekona, zapewniając mu wszelkie niezbędne składniki odżywcze. Żywienie takie przypomina karmienie psa lub kota kompletną karmą. Słodki smak karmy sprawia, że jest ona chętnie jedzona przez zwierzęta.

Legwan Zielony:

Terrarium
Właściwe pomieszczenie dla tego gatunku to terrarium tropikalne o układzie pionowym lub pośrednim. Jest to nadrzewna, wspinająca się jaszczurka i to trzeba mieć na uwadze konstruując pomieszczenie dla niej. Terrarium dla młodego osobnika nie musi być bardzo duże, gdyż w mniejszym łatwiej utrzymać ważne parametry środowiskowe i oswoić jaszczurkę. Jednak należy pamiętać by terrarium rosło razem z legwanem. Trzymanie dorosłego osobnika w terrarium kupionym na początku dla malucha jest niedopuszczalne. Terrarium musi dawać legwanowi możliwość wspinaczki, eksploracji otoczenia i ukrycia się przed wzrokiem opiekuna wśród roślinności. Należy pamiętać, że ruch jest jedna z najważniejszych naturalnych potrzeb zwierząt i pozbawiając legwany tej możliwości lub znacznie ją ograniczając wyrządzamy zwierzęciu krzywdę.

Wentylacja w terrarium
Kwestia wentylacji jest często traktowana po macoszemu, tymczasem jest bardzo ważna. Trudno wymagać by zwierzę czuło się dobrze w pomieszczeniu, gdzie gorące, wilgotne powietrze ‚stoi’ i jest bardzo duszno. Legwan nie będzie czuł się dobrze oddychając wciąż tym samym, „zużytym” powietrzem. Ten problem pojawia się szczególnie w terrariach zrobionych z akwariów, gdzie jedyna wentylacja znajduje się w górnej pokrywie lub w terrariach, które mają niewielkie powierzchnie wentylacyjne zrobione z blachy z otworami.

Prawidłowa wentylacja powinna znajdować się w dwóch miejscach by zapewnić przepływ powietrza. Jeden otwór wentylacyjny np. w bocznej ściance a drugi w pokrywie. Otwory wentylacyjne nie mogą znajdować się naprzeciwko siebie, gdyż powstanie niebezpieczny dla zdrowia zwierzęcia przeciąg. Najlepiej przykrywać je drobną siateczką metalową.

Postępowanie z gałęziami i korzeniami z lasu
Do terrarium dla legwana często przynosi się konary i korzenie z lasu. Jest to dobry i tani sposób jednak można nanieść do zbiornika nieproszonych gości, takich jak chociażby owady. Aby temu zapobiec można wymoczyć je w wodzie z dużą ilością soli, następnie starannie wypłukać i ‚przelać’ wrzątkiem.

Terrarium zewnętrzne (woliera)
Świetnym rozwiązaniem dla legwanów na lato jest przestronna woliera balkonowa lub ogrodowa. Najprościej wykonać ją rozpinając siatkę o odpowiednich oczkach na drewnianym szkielecie. Wewnątrz woliery umieszczamy gałęzie, liny i siatki do wspinania się, wygodne konary lub półkę do wygrzewania. Koniecznie należy pamiętać o miejscu zacienionym, a także pojemniku z wodą do picia i ochłodzenia się.

Pobyt w wolierze w ciepłe dni bardzo służy zwierzętom, pięknie się wybarwiają, nabierają apetytu, promienie słoneczne są naturalnym środkiem zapobiegającym MBD. Należy pamiętać, że młode legwany są bardziej wrażliwe na wychłodzenie, przegrzanie i brak prawidłowej wilgotności niż osobniki dorosłe.

Chów bezterraryjny
Niektórzy właściciele trzymają swoje legwany luzem, bez terrarium. Legwany takie chodzą sobie po mieszkaniu lub domu gdzie chcą lub mają przeznaczony dla siebie pokój. Niestety chów taki niesie za sobą wiele zagrożeń zdrowia a nawet życia legwana i dlatego nie jest polecany. Jednak, jak prawie wszystko ma również swoje dobre strony. Pod spodem postaram się wymienić wady, zalety i warunki konieczne chowu bezterraryjnego.